美国暴雪酿纽约长岛车祸惨剧 致6名华人1死5伤
Метеорология (грек. meteora – атмосфера мен аспан ??былыстары ж?не грек. logos – ?л?м) – атмосфера мен оны? процестер?н зерттейт?н ?ылым.
Метеорология атмосфераны? ??рамы мен ??рылысын; жылу айналымын, жылу режим?н, т.б. зерттейд?.
Метеорология – Жер атмосферасы, оны? ??рылысы, ?асиеттер? ж?не онда болып жат?ан ??былыстар мен ?дер?стер туралы ?ылым. Ол геофизикалы? ?ылымдар?а жатады, ?йткен? онда физика за?дары нег?з?нде Жер шарына т?н физикалы? ?дер?стерд?? белг?л? б?р санаттары зерттелед?.
?аз?рг? метеорологияны? м?ндеттер? атмосфералы? ?дер?стерд?? физикалы? м?н?н т?с?нд?румен ?ана шектелмейд?.Атмосфера физикасын тере?дете о?ыту ?з?н?? зерттеу нысандары бар б?р?атар дербес ?ылымдарды (?ылыми п?ндерд?)б?л?п к?рсетуге м?мк?нд?к берд?. М?ндай ?ылымдар?а е? алдымен ауа райын ж?не оны болжау ?д?стер?н зерттейт?н синоптикалы? метеорология, ?аз?рг? заман?ы математикалы? аппаратты ке??нен ?олдана отырып, атмосфера физикасыны? теориялы? м?селелер?н зерттейт?н динамикалы? метеорология жатады.
Басты салалары
Басты салалары – атмосфера физикасы (атмосферада?ы физикалы? ??былыстармен айналысады; Атмосфералы? акустика, атмосфералы? ?ысым, атмосфералы? оптика, атмосфера электрл?г?, аэрология), атмосфера химиясы (ауа ?абаттарында?ы химиялы? ??былыстарды зерттейд?. Динамикалы? метеорология, синоптикалы? метеорология, климатология жатады. Метеорологиялы? зерттеу ж?мыстары к?не заманда бастал?ан (Аристотель). 17 ?-ды? 1-жартысында Италия ?алымдары Г.Галилей мен Э.Торричеллид?? ал?аш?ы метеоролгиялы? аспаптарды – барометр мен термометрд? ??растырулары метеорологияны? дамуына ?сер?н тиг?зген елеул? жет?ст?к болды. 17 – 18 ?-ларда атмосфералы? процестерд?? за?дылы?тарын аны?тау?а ал?аш?ы ?адамдар жасалды (М.Ломоносов, Б.Франклин). Желд?? жылдамды?ын, жауын-шашынны? м?лшер?н, ауаны? ыл?алдылы?ын аны?тайтын аспаптар шы?а бастады, ал?аш?ы метеоролгиялы? станция ?йымдастырылды. Метеоролог-?алымдар атмосфераны? жо?ар?ы ?абаттарымен танысу ?ш?н 18 ?асырды? ая?ында аэростат, 19 ?асырды? со??ы ширег?нде шар-зонд, 20 ?асырды? 20-жылдарында радиозонд аппараттарын ?шырды. 20 ?асырды? ортасында д?ниеж?з?л?к актинометрия ж?йес? ??рылды; атмосферада?ы озонны?, электрл?к элементтерд?? м?лшерлер?н, ауаны? химиялы? ??рамын аны?тау т?с?лдер? белг?ленд?; климатология ?алыптаса бастады, б??ан атмосфераны? жалпы таралуы, жер шарында?ы су айналымы, ?арды? т?су?, т.б. ??былыстарды зерттеген орыс ?алымы А.И. Воейков к?п е?бек с???рд?. Метеорология океанологиямен ж?не гидрологиямен ты?ыз байланысты. ?зара салалас б?л ?ылымдар нег?з?нен жерд?? географиялы? ?абы?ында?ы жылу мен ыл?ал алмасу процес?н зерттейд?. Сонымен ?атар Метеорология геологиямен, геохимиямен, физикамен де салалас болып келед?. Метеорологияны? басты м?ндеттер?н?? б?р? – ауа райын алдын ала аны?тау. ?ыс?а мезг?лд?к (жарты т?ул?кт?к, т?ул?кт?к, т.б.) ауа райы авиация?а, ?ылыми-т?ж?рибел?к мекемелерге; апталы?, айлы? ауа райын болжау ауа шарына (агрометеорология), т?тенше жа?дайлар ж?н?ндег? агентт?кке ?те ?ажет. Алматы, А?т?бе, Астана, ?скемен, Бал?аш ?алаларында ?р? гидрометеорологиялы? обсерваториялар бар. Ауа райын ба?ылау ж?не болжау орындары жет?лд?р?лген аспаптармен, компьютерл?к техникамен ж?не байланыс ж?йелер?мен, автоматты? ж?не электронды? ?ондыр?ылармен, радиолокаторлармен, т.б. ??ралдармен толы? жабды?тал?ан. ?аза?стан Республикасыны? Гидрометеорология ж?н?ндег? бас бас?армасы – гидрологиялы?, метеоролгиялы? ?ылыми-зертханалы? ж?мыстарыны? басты ортлы?ы болып табылады.[1] ref>?аза? т?л? терминдер?н?? салалы? ?ылыми т?с?нд?рме с?зд?г?: ?скери ?с. Алматы:"Мектеп" АА? , 2001</ref>[2]
Дерекк?здер
- ↑ ?аза? Энциклопедиясы
- ↑ О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Тор?ауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Ауруды? алдын алу ж?не са?тандыру бойынша орысша-?аза?ша терминологиялы? с?зд?к. Шымкент. “?асыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
![]() | Б?л ма?аланы Уикипедия сапа талаптарына лайы?ты болуы ?ш?н уикиленд?ру ?ажет. |
![]() | Б?л ма?алада еш сурет жо?.
Ма?аланы жет?лд?ру ?ш?н ?ажетт? суретт? енг?з?п к?мек бер???з. Суретт? ?ос?аннан кей?н б?л ?лг?н? ма?аладан аласта?ыз.
|